بررسی گلوگاه CPU و GPU در رایانه
- 20 فروردین 1404
- 0
- زمان مطالعه : 10 دقیقه 22 ثانیه
یکی از مشکلات رایج سیستم‌های گیمینگ و رندرینگ، افت شدید عملکرد در مواقع خاص است. این مشکل معمولاً به دلیل وجود گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر به وجود می‌آید و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. گلوگاه یا باتل نک (bottleneck) به معنای محدودیتی در عملکرد یکی از دو قسمت CPU و GPU است که باعث می‌شود قدرت پردازش سیستم به حداکثر پتانسیل خود نرسد. در این متن به بررسی گلوگاه‌های CPU و GPU در رایانه‌ها خواهیم پرداخت و به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید این مشکلات را شناسایی کرده و از افت عملکرد رایانه جلوگیری نمایید.
گلوگاه CPUو GPUچیست؟
CPU (واحد پردازش مرکزی) و GPU (واحد پردازش گرافیکی) دو قطعه حیاتی برای اجرای برنامه‌ها و بازیها می‌باشد. گلوگاه زمانی رخ می‌دهد که یکی از این دو واحد نتواند با سرعت لازم داده‌ها را پردازش کند. به عبارت دیگر، زمانی که یکی از این دو قطعه ضعیف تر از دیگری باشد، با گلوگاه مواجه می‌شویم.
اگر یک CPU قدرتمند انتخاب نمایید ولی GPU توانایی پردازش کافی نداشته باشد، گلوگاه GPU ایجاد می‌شود و عکس این مورد نیز صدق می‌کند. این مشکل می‌تواند باعث افت فریم، کاهش سرعت رندر و در نتیجه تجربه کاربری نامطلوب شود. شناسایی گلوگاه و حل آن می‌تواند به بهبود عملکرد کلی سیستم کمک کند.
گلوگاه زمانی رخ می‌دهد که یکی از دو واحد CPU (واحد پردازش مرکزی) و GPU (واحد پردازش گرافیکی) نتواند با سرعت لازم داده‌ها را پردازش کند.
خطرات گلوگاه CPU و GPU
گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر فقط به افت عملکرد خلاصه نمی‌شود، بلکه می‌تواند پیامدهای جدی تری داشته باشد. افزایش دمای قطعات یکی از خطرات اصلی است؛ زیرا وقتی یک بخش بیش از حد تحت فشار قرار بگیرد، گرمای اضافی تولید می‌کند و منجر به خراب شدن سخت افزار می‌شود. از سوی دیگر، این مشکل می‌تواند دلیلی بر عدم پردازش صحیح گیم‌ها باشد و شما را با مواردی مانند تأخیر در پردازش ورودی‌ها، کاهش نرخ فریم و حتی کرش‌های ناگهانی روبرو کند. استفاده نادرست از منابع سیستم باعث استهلاک زودرس قطعات می‌شود و در نهایت هزینه‌های ارتقا و تعمیرات را افزایش می‌دهد.
نحوه شناسایی گلوگاه CPU
برای شناسایی گلوگاه در CPU، باید از برنامه‌هایی استفاده نمایید که مصرف منابع سیستم را بررسی می‌کند. یکی از ابزارهای مهم، «تسک منیجر» ویندوز است که امکان نظارت بر پردازش‌های در حال اجرا و میزان استفاده از CPU را فراهم می‌آورد. اگر مشاهده کردید که میزان استفاده از CPU بیش از 90 درصد بوده و سیستم به‌طور پیوسته در حال فشار است، احتمالاً با یک باتل نک CPU روبرو هستیم.
نحوه شناسایی گلوگاه GPU
گلوگاه GPU زمانی رخ می‌دهد که پردازنده گرافیکی نتواند داده‌های دریافتی از CPU را به‌درستی پردازش کند. برای شناسایی گلوگاه GPU، می‌توانید از همان ابزارها کمک بگیرید. در واقع تشخیص گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر کار چندان سختی نیست. اگر مشاهده کردید که میزان فعالیت GPU بالای 90 درصد است؛ ولی هیچ برنامه گرافیکی خاصی اجرا نشده، می‌توان تشخیص داد که یک باتل نک گرافیکی عامل تمامی مشکلات است. در این شرایط، GPU نمی‌تواند تمامی اطلاعات دریافتی از CPU را پردازش کند و در نتیجه فریم‌های کمتری نمایش داده می‌شود.
ابزارهای مورد استفاده برای شناسایی گلوگاه
برای شناسایی باتل نک یا گلوگاه در کامپیوتر، نیاز به ابزارهایی دارید که بتوانند اطلاعات دقیق تری از وضعیت سخت افزار سیستم به شما ارائه دهند. نرم افزارهایی مانند MSI Afterburner، HWMonitor و CPU-Z می‌توانند اطلاعات لحظه‌ای و تاریخچه‌ای از عملکرد CPU و GPU را به شما نمایش دهند.
این ابزارها برای بررسی گلوگاه عالی هستند و می‌توانند مصرف CPU، دمای سیستم، فرکانس پردازنده و میزان استفاده از کارت گرافیک را در زمان‌های مختلف ثبت کنند. بررسی این داده‌ها به شما اجازه می‌دهد تا ببینید آیا CPU یا GPU در حال ایجاد گلوگاه هستند یا خیر. نرم افزارهای مذکور امکان مانیتورینگ دقیق فعالیت هر یک از قطعات سیستم را در حین اجرای بازی‌های سنگین یا نرم افزارهای گرافیکی فراهم می‌کنند تا بتوانید به‌راحتی تشخیص دهید که مشکل از کدام قسمت است.
راهکارهای رفع گلوگاه CPU
راهکارهای مختلفی برای رفع گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر وجود دارد. اولین اقدام، بستن برنامه‌ها و فرایندهای غیرضروری است که منابع زیادی از CPU را مصرف می‌کنند. علاوه بر این، تنظیمات گرافیکی بازیها و برنامه‌های سنگین باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که پردازش‌های CPU را کاهش دهند.
این امر می‌تواند شامل کاهش تنظیمات مربوط به فاصله دید، پردازش هوش مصنوعی، تعداد اشیا موجود در محیط یا حتی نحوه عملکرد فیزیکی بازیها باشد. همچنین، فعال‌سازی قابلیت «برنامه‌ریزی چند هسته‌ای» موجب می‌شود تا سیستم عامل از تمامی هسته‌های CPU به طور بهینه استفاده کند و فشار بر روی هسته‌های خاص کاهش یابد. در برخی موارد، اورکلاک کردن CPU می‌تواند عملکرد آن را بهبود بخشد.
راهکارهای رفع گلوگاه GPU
در صورتی که گلوگاه GPU به وجود آمده باشد، راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید بار گرافیکی سیستم را کاهش دهید. یکی از ساده ترین روش‌ها، کاهش تنظیمات گرافیکی در بازیها یا برنامه‌های سنگین است. این امر می‌تواند شامل کاهش کیفیت بافت‌ها، سایه‌ها یا افکت‌ها باشد.
همچنین، کاهش رزولوشن نمایشگر می‌تواند موجب کاهش فشار بر روی GPU شود. اگر این تغییرات نتوانستند گلوگاه GPU را حل کنند، باید به فکر اورکلاک کردن کارت گرافیک خود باشید. این موضوع به شما اجازه می‌دهد تا از حداکثر توان GPU استفاده نمایید، البته توجه داشته باشید که این امر یک فرایند تخصصی است و کاربران عادی قادر به انجام آن نیستند. برای رفع گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر از متخصصان حرفه‌ای کمک بگیرید.
جهت دریافت هرگونه مشاوره در خصوص تعمیرات موبایل و لپ تاپ خود فرم ذیل را تکمیل نمایید. همکاران ما به زودی با شما تماس خواهند گرفت.
توصیه‌های کلی برای جلوگیری از گلوگاه
برای جلوگیری از ایجاد گلوگاه پردازنده و کارت گرافیک، بهتر است یک تعادل مناسب میان CPU و GPU ایجاد نمایید. مطمئن شوید که سیستم شما از هر دو واحد به‌خوبی استفاده می‌کند و هیچ‌کدام به طور کامل درگیر نیستند. علاوه بر این، به روزرسانی درایورها و نرم افزارهای سیستم به طور مرتب می‌تواند به بهبود عملکرد ویندوز و رفع چنین مشکلاتی یاری برساند. ویندوز اگر به درستی تنظیم شده باشد، می‌تواند فشار کمتری به CPU یا GPU وارد کند. همچنین نباید استفاده از یک خنک‌کننده خوب برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد سیستم را از یاد ببرید.
شناسایی و رفع گلوگاه CPU و GPU در کامپیوتر، از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر موجب می‌شود عملکرد بهینه‌ای در بازیها و برنامه‌های سنگین داشته باشید. با استفاده از ابزارهای مختلف برای نظارت بر عملکرد این دو واحد پردازشی، می‌توانیم تشخیص دهیم که کدام بخش از سیستم موجب کاهش سرعت و کارایی می‌شود. اقدامات ساده‌ای مانند تغییر تنظیمات گرافیکی، بستن برنامه‌های غیرضروری، و اورکلاک کردن می‌توانند به حل این مشکلات کمک کنند. علاوه بر این، آگاهی از نحوه عملکرد سیستم و ایجاد تعادل میان CPU و GPU منجر به جلوگیری از ایجاد چنین ایراداتی خواهد شد.
سوالات متداول
اگر مصرف CPU بیش از 90 درصد باشد و GPU کمتر از 80 درصد، احتمالاً گلوگاه از CPU است.
بله، بستن برنامه‌ها و فرایندهای غیرضروری می‌تواند فشار بر روی CPU را کاهش دهد و عملکرد سیستم را بهبود بخشد.
